این باشگاه هم‌اکنون در لیگ برتر ایران بازی می‌کند. استقلال با دو قهرمانی در جام باشگاه‌های آسیا (مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا ۱۹۷۰ و جام باشگاه‌های آسیا ۹۱–۱۹۹۰) و دو نایب قهرمانی (جام باشگاه‌های آسیا ۹۲–۱۹۹۱ و جام باشگاه‌های آسیا ۹۹–۱۹۹۸) و دو مقام سومی (مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا ۱۹۷۱ و جام باشگاه‌های آسیا ۰۲–۲۰۰۱)، پُرافتخارترین باشگاه فوتبال ایران در رقابت‌های آسیایی و سومین باشگاه پرافتخار تاریخ قاره آسیا محسوب می‌شود.^[۴][۵][۶]
استقلال همچنین با ۸ قهرمانی در بالاترین دسته فوتبال ایران، لیگ منطقه‌ای ایران یک بار، جام تخت جمشید یک بار، لیگ قدس یک بار، جام آزادگان ۲ بار و لیگ برتر ۳ بار، دومین تیم پرافتخار در لیگ ایران^[۷] و با ۶ قهرمانی و ۳ نایب قهرمانی، پرافتخارترین تیم در جام حذفی ایران است.^[۸] در مجموع استقلال با کسب ۱۶ عنوان قهرمانی در لیگ، جام حذفی و جام باشگاه‌های آسیا پرافتخارترین تیم ایران می‌باشد.^[۹]
رقیب سنتی این باشگاه، پرسپولیس است. این دو باشگاه پرطرفدارترین و پرافتخارترین تیم‌های فوتبال ایران و برگزارکنندهٔ شهرآورد تهران هستند.^[۴]فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال این باشگاه را پس از الهلال عربستان و یوکوهاما مارینوس ژاپن، سومین باشگاه برتر فوتبال آسیا در قرن بیستم اعلام کرده‌است.^[۱۰] همچنین این فدراسیون، باشگاه فوتبال استقلال را با ۶۱۰ امتیاز در رتبه ۲۷۹مین باشگاه جهان در اولین دههٔ قرن بیست و یکم قرار داد که بر این اساس، بعد از باشگاه سپاهان که در رده ۲۳۳ جهان قرار دارد، تیم استقلال تهران دومین باشگاه فوتبال برتر ایرانی طی سال‌های (۲۰۱۰–۲۰۰۱) نام گرفته است.^[۱۱] همچنین این باشگاه در مجموع امتیازات تیم‌ها در تاریخ لیگ برتر، در رتبه نخست قرار دارد و در مجموع تمام ادوار لیگ برتر ایران صاحب بیشترین گل زده و بیشترین برد می‌باشد.^[۱۲]

طبق آخرین رده‌بندی برترین تیم‌های باشگاهی جهان، تیم استقلال تهران با ۱۲ پله صعود و کسب ۱۵۳ امتیاز، در رده ۵۵ جهانی قرار داشته و بهترین تیم ایرانی و سومین تیم در قاره آسیا بوده است.^[۱۳] همچنین باشگاه استقلال طی دو سال پیاپی در سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱، عنوان پرتماشاگرترین تیم حاضر در مسابقات لیگ قهرمانان آسیا را از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا به خود اختصاص داد.^[۱۴][۱۵]

تاریخچه

دوچرخه سواران

 

نشان پیشین باشگاه تاج

 

ویرایش جدیدنشان پیشین باشگاه تاج

در سال ۱۳۲۴ تعدادی از دوچرخه‌سواران باسابقه و دارای عناوین قهرمانی در کشور تصمیم گرفتند با ایجاد مرکزی برای گردهمایی‌های دوستانه، پایه‌های یک تشکل صنفی را برپا کنند. باشگاه دوچرخه سواران در ۴ مهر ۱۳۲۴ توسط چند جوان نظامی و دانشجوی دوچرخه‌سواری در تهران تأسیس شد. در این روز، افرادی چون علی دانایی فرد، پطروس باباجان، حریرچی، صمدیان، پیر کارلو، حسنعلی منصور، تفرشی، پرویز عمواوغلی و ... تیم دوچرخه سواران را تشکیل دادند. از گروه اولیه تشکیل دهنده، پنج نفر اولین هیئت مدیره را ساختند. این پنج نفر، عبارت بودند از: پرویز خسروانی یک افسر ۲۳ ساله که در یک مسابقه دوچرخه سواری اول شده بود، اصغر نواب که دوچرخه ساز بود، میرزایی که نجار بود، خشایی که نگهبان بانک بود و عنایت الله جانان پور که کارمند تربیت بدنی بود.^[۱۶] باشگاه در ابتدا فقط به دوچرخه‌سواری اختصاص داشت. اما بعداً رشته‌های دیگر از جمله فوتبال نیز به به فعالیت‌های باشگاه اضافه شدند و این درحالی بود که علی دانایی‌فردباشگاه فوتبال نور را هدایت می‌کرد که بعد از شکست تیم فوتبال کارگر آبادان، مورد توجه دوچرخه‌سواران قرار گرفت و با مذاکرات قرار بر آن شد تا از آن پس تیم نور تحت عنوان تیم فوتبال دوچرخه سواران فعالیت کند.^[۱۷] تیم فوتبال دوچرخه‌سواران از ابتدا با لباس آبی رنگ در مسابقات حاضر^[۱۸] و در میان تیم‌های شاهین،سرباز و دارایی در رقابت‌های اصلی فوتبال ایران بازی می‌کرد^[۱۷]". اولین بازی رسمی تیم دوچرخه سواران در ۱۵ اسفند ۱۳۲۸ و در برابر تیم شاهین و در حضور بیش از ۲۰ هزار تماشاگر در ورزشگاه امجدیه برگزار شد، که در آن دیدار تیم دوچرخه سواران توانست با نتیجه ۱–۰ پیروز شود.^[۱۸]

تاج

در سال ۱۳۲۸ پرویز خسروانی امتیاز باشگاه دوچرخه‌سواران را در اختیار گرفت و نام آن بعد از بحث و رای‌گیری بین اعضای هیئت مدیره به «باشگاه فوتبال تاج» تغییر و به ثبت رسید. گفتنی است این کار پس از ادغام دو تیم فوتبال سرباز و دوچرخه سواران انجام گرفت.^[۱۹] مدیر باشگاه، سروان پرویز شیخان بود. حضور افرادی نظیر اسدالله علم، نخست وزیر وقت در هیئت مدیره باعث شد تا بودجه قابل توجهی در اختیار باشگاه قرار گیرد.^[۱۷] در این دوره تیم تاج از دید فیفا پس از رئال مادرید ثروتمندترین تیم جهان محسوب می‌شده است.^[۲۰][۲۱]

استقلال

پس از انقلاب ۱۳۵۷، کاخ مرکزی تاج، توسط کمیته مرکزی تسخیر و این باشگاه منحل شد، اما برخی از بازیکنان این تیم مثل سعید مراغه چیان، هادی نراقی، اصغر حاجیلو، منوچهر مطیعی، حجت خاکسار تهرانی، رضا نعلچگر، پرویز مظلومی و ... با هدایت عنایت الله آتشی دور هم جمع شدند و باشگاه جدیدی را بنیان نهادند.^[۱۶] با مشورت برخی از بازیکنان قدیمی باشگاه (ازجمله علی جباری،منصور پورحیدری، کردنوری، عنایت آتشی و جلالی) نام باشگاه تاج به باشگاه استقلال، تغییر کرد.^[۱۷]

نام، نماد و رنگ

باشگاه در سال ۱۳۲۴ با نام دوچرخه‌سواران بنیانگذاری شد.^[۲۲][۲۳] پس از ثبت باشگاه به نام پرویز خسروانی و علی عبدالهی نوروزی، نام باشگاه با تصویب هیئت مدیره در تاریخ ۱ اسفند ۱۳۲۸^[۲۴] بهتاج تغییر یافت.^[۲۲] پس از وقوع انقلاب، باشگاه استقلال نام نهاده شد.^[۲۲][۲۳] رنگ لباس استقلال از آغاز، آبی بوده‌است^[۲۲] و رنگ آبی یکی از نمادهای این باشگاه به شمار می‌رود و از این روآبی‌پوشان یکی از لقب‌های باشگاه‌است.^[۲۵]

هواداران

 

نمایی از هواداران استقلال در ورزشگاه آزادی در جریان بازی پایانی لیگ ۹۲–۱۳۹۱ با داماش گیلان اردیبهشت ۱۳۹۲

بر پایه نظرسنجی‌های انجام شده باشگاه استقلال به همراه پرسپولیس به عنوان پرهوادارترین باشگاه‌های فوتبال ایران معرفی شده‌اند.^[۲۶] با این که باشگاه استقلال در تهران قرار دارد، در سراسر ایران هوادار دارد و در بازی‌های خارج از خانه نیز عده زیادی برای تشویق آن‌ها به ورزشگاه می‌روند. این باشگاه در اکثر کشورهای حوزه خلیج فارس هم نیز هوادارانی دارد و بیشتر ایرانی‌ها ساکن در خارج از ایران هم از هواداران استقلال بشمار می‌روند در فصل ۹۹–۱۹۹۸ جام باشگاه‌های آسیا و در بازی، استقلال و جوبیلو ایواتا ژاپن که در ورزشگاه آزادی برگزار می‌شد، با حضور ۱۲۰ هزار نفر، پرتماشاچی‌ترین بازی تاریخ جام باشگاه‌های آسیا بوده‌است.

همچنین در بازی پایانی پنجمین دوره لیگ برتر و در مقابل برق شیراز که به پیروزی ۴ بر ۱ استقلال و قهرمانی این تیم منجر شد، تعداد ۱۱۰ هزار نفر از هواداران استقلال برای دیدن قهرمانی تیم محبوبشان به ورزشگاه آمدند که پرتماشاچی‌ترین بازی تاریخ لیگ برتر ایران بوده‌است. البته لازم است ذکر شود که طرفداران استقلال تهران در استان خوزستان نسبت به شهرهای دیگر حتی پایتخت بسیار بیشتر هستند و بسیاری از مردم شهر اهواز را به شهر استقلال تشبیه می‌کنند.^[۲۷]

همچنین در سال ۲۰۱۰ میلادی بر اساس نظرسنجی سایت فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار، فرهاد مجیدی کاپیتان آن زمان استقلال به پشتوانه هواداران بیشمار استقلال به عنوان محبوب‌ترین بازیکن جهان در سال ۲۰۱۰ شناخته شد.^[۲۸]

رقیبان سنتی

شهرآورد تهران

 

نمایی از هواداران استقلال در ورزشگاه آزادی در جریان ۶۹^امین شهرآورد تهران، ۲۳ مهر ۱۳۸۹

بازی میان استقلال و پرسپولیس، دو باشگاه پرهوادار و پرافتخار ایران، مهم‌ترین مسابقهٔ باشگاهی فوتبال در ایران است.^[۴] نخستین بازی دو تیم در روز ۱۶ فروردین ۱۳۴۷، نخستین بازی رسمی پرسپولیس بود که با نتیجهٔ بدون گل پایان یافت.^[۲۹] فردای آن روز، روزنامه کیهان ورزشی (مهمترین روزنامه ورزشی آن زمان) روی جلد خود هیچ چیز از بازی ننوشت و تیتری از فوتبال دخترها داشت.^[۳۰] بر خلاف گذشته، امروزه این بازی همواره با حساسیت بالا و تماشاگران زیاد همراه‌است و برگزاری آن بازتاب‌های زیادی در ایران دارد.^[۴][۳۱] معمولاً این بازی را حدود ۱۰۰٬۰۰۰ نفر در ورزشگاه آزادی تهران تماشا می‌کنند.^[۴] این شهرآورد گاهی به خشونت میان بازیکنان، و درگیری میان هواداران می‌انجامد و هولیگان‌ها به ناوگان حمل و نقل عمومی از جمله اتوبوس‌ها آسیب می‌زنند.^[۳۱][۳۲] مجله ورلدساکر در شماره ژوئیه ۲۰۰۸ خود، فهرستی از ۵۰ شهرآورد دنیا منتشر کرد؛ و شهرآورد تهران را در رتبه ۱^ام آسیا و ۲۲^ومجهان قرار داد.^[۳۳]

سپاهان اصفهان

از سال ۱۳۵۰ دو باشگاه استقلال و سپاهان دیدارهای متعددی در قالب مسابقات لیگ، حذفی و دوستانه با یک‌دیگر برگزار کرده‌اند. رقابت این دو تیم از دیرباز جذاب و دیدنی بوده و در حال حاضر این دیدار در لیگ برتر برای هر دوتیم و هواداران آن‌ها از جذابیتی خاص و حساسیت بالایی برخوردار است که این دیدار از مسابقات مهم هر فصل این دو تیم به شمار می‌رود.

ورزشگاه و دارایی‌ها

استقلال هم‌اکنون برای بازی‌های خانگی خود ورزشگاه آزادی را اجاره می‌کند.^[۳۴][۳۵] این باشگاه پیش از ساخته شدن ورزشگاه آزادی تهران، در ورزشگاه امجدیه (شهید شیرودی کنونی) به میدان می‌رفت. استقلال در پی بازسازی چمن ورزشگاه آزادی، در فصل ۸۲–۸۱ بازی‌های خانگی خود را در ورزشگاه تختی برگزار کرد.^[۳۶]

در روز ۱۶ تیر ۱۳۸۷، کلنگ کمپ اختصاصی باشگاه استقلال در پارک ارم تهران به زمین خورد.^[۳۷] علی فتح‌الله‌زاده، مدیرعامل آن زمان استقلال اعلام کرد که ارزش این کمپ ۷۰ میلیارد تومان است.^[۳۸]

بالاخره در بهار سال ۱۳۹۰ انتظار هواداران استقلال به سر رسید و علی فتح الله‌زاده مدیرعامل استقلال کمپ اختصاصی باشگاه را افتتاح کرد. کمپ اختصاصی استقلال تهران به یاد و نام بازیکن و مربی سابق استقلال ناصر حجازی نامگذاری شده‌است.

باشگاه استقلال در تیر ۱۳۸۸، با پرداخت ۲ میلیارد تومان مالک ۱٪ از سهام بانک تات شد،^[۳۹] این کار در آغاز با استقبال کارشناسان روبرو شد و اقدامی جهت سودآوری آینده باشگاه دانسته‌شد.^[۴۰]در پایان سال ۱۳۸۸، استقلال به دلیل اختلاف‌های مدیریتی سهمش را با ۱۸٪ سود واگذار کرد.^[۴۱]